سلامت نیوز:بیش از 13 سال است که لایحه جامع حمایت از معلولان در پیچ و خم تصویبِ مجلس شورای اسلامی باقی مانده و هنوز هم به تصویب نهایی نرسیده است. بهمن ماه گذشته بود که دوباره این لایحه در مجلس بررسی و به شورای نگهبان فرستاده شد.
به گزارش سلامت نیوز، ایران نوشت: اشکالات وارد شده از سوی شورای نگهبان باعث شد لایحه جامع حمایت از معلولان مجدداً به صحن بهارستان بازگردد تا مجلس نشینان دوباره آن را اصلاح کنند. لایحهای که در آن تسهیلات ِکاهش ساعت کاری معلولان دارای فرزند معلول، تسهیلات ارزان قیمت مسکن، مناسبسازی فضای تردد، ارائه خدمات توانبخشی و اختصاص سهمیه 30 درصدی اشتغال در مشاغل دفتری پیشبینی شده و پس ازتصویب به معلولان تعلق خواهد گرفت.
«انوشیروان محسنی بندپی»، رئیس سازمان بهزیستی هم با تأیید این موضوع به «ایران» میگوید، در 26 بهمن ماه اشکالات وارد شده از سوی شورای نگهبان برطرف شده و یکی از مهمترین اقدامات مجلس پس از تصویب بودجه سال 97 رسیدگی به لایحه حمایت از معلولان خواهد بود.»با این حال آن طور که آمارهای سازمان بهزیستی نشان می دهد هماکنون حدود یک میلیون و 200 هزار نفر معلول در این سازمان دارای پرونده هستند. همچنین «حسین نحوی نژاد»، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی نیز در این باره میگوید: «بیش از یک میلیون پشت نوبتی در سازمان بهزیستی کشور برای دریافت خدمات مختلف قرار دارند و بیش از ۱۵۰ هزار معلول هم پشت نوبت دریافت مستمری هستند.» با وجود این همچنان نمیتوان آمار دقیقی درباره تعداد معلولان در کشور اعلام کرد، چرا که تعداد رسمی معلولان کشوراز سوی هیچ سازمانی مشخص نشده است!
اجرایی شدن لایحه در نیمه اول سال 97
رئیس سازمان بهزیستی کشور در حالی بر لزوم تصویب این لایحه تا قبل از سال جدید تأکید میکند که «فاطمه ذوالقدر» سخنگوی فراکسیون معلولان مجلس نظر دیگری دارد. او میگوید: «با توجه به حجم کاری موجود و نهایی نشدن لایحه بودجه 97، بعید به نظر میرسد امسال لایحه حمایت از معلولان به نتیجه قابل قبولی برسد، اما بهطور حتم این لایحه یکی از مهمترین اولویتهای کمیسیون است و گمان میکنم تا نیمه اول سال 97 شاهد اجرایی شدن و بهره مندی جامعه معلولان کشور از خدمات و تسهیلات آن باشیم.» محسنی بندپی معتقد است لایحه حمایت از معلولان از نظر کارشناسان و مسئولان بهترین قانونی است که میتواند مشکلات معیشتی، اشتغال و توانبخشی معلولان را برطرف کند: «براساس این قانون به معلولانی که توانایی کار ندارند حداقل حقوق پرداخت می شود، بنابراین پس از تصویب آن در نظر داریم بر نحوه اجرای لایحه متمرکز شویم البته راهکارهایی هم برای نظارت تعیین شده و دولت نیز پیگیرموضوع است.»
وی با اشاره به اینکه در این لایحه 30درصد از مشاغل اپراتوری به معلولان اختصاص یافته است، در پاسخ به انتقاداتی که به بیتوجهی به معلولیتهایی با شدت متوسط میشود، میگوید: «بر اساس میزان معلولیتهای افراد، امکاناتی در چارچوب قانون برایشان درنظر گرفته شده است اما انتقاداتی که در خصوص بیتوجهی لایحه به معلولیتهای با میزان متوسط مطرح میشود، نادرست است، چرا که ما معتقدیم باید تفاوتی میان افراد وجود داشته باشد و همه نمیتوانند از همه تسهیلات یکسان استفاده کنند.»
تلاش بهارستان برای تسریع تصویب لایحه
در این میان مشکلات معیشتی، استخدامی و درمانی معلولان باعث شده تا نمایندگان مجلس و فراکسیون معلولان مجلس پیگیر تسریع روند تصویب لایحه حمایت شوند. «فاطمه ذوالقدر»، سخنگوی فراکسیون معلولان مجلس از پیگیری لایحه در مجلس خبر میدهد و میگوید: هدف از این لایحه خدمترسانی و ارتقای کیفیت زندگی این قشر از جامعه است تا نیازهای معلولان برطرف شود. پس از بازنگری در این قانون، لایحه بهطور مجدد در دستور کار مجلس دهم قرار گرفت و بارها در مسیر دولت و مجلس برای تدوین قانونی مطلوب در رفت و آمد بود که خوشبختانه مراحل نهایی آن سپری و به شورای محترم نگهبان برای طی مراحل قانونی ارسال شد.تأمین بودجه اجرای لایحه حمایت یکی دیگر از موضوعاتی است که اکنون در دستور کار اعضای مجلس قرار دارد. به طوری که به گفته ذوالقدر، پیشنهاد تخصیص مبلغ 150میلیارد تومان جهت اجرای تعدادی از مواد این لایحه در بودجه سال 97 از محل هدفمندی یارانهها به مجلس ارائه شده است. این نماینده مجلس در خصوص اشکالاتی که شورای نگهبان به لایحه حمایت وارد کرده، میافزاید: طی هفته اخیر شورای نگهبان 5 ایراد را به اصلاحیه قانون واردکرده که چهار ایراد آن به علت متضاد بودن با اصول قانون اساسی است.
ذوالقدر با اشاره به اصل 75 قانون اساسی میگوید: بر اساس این قانون چنانچه طرحها و پیشنهادهای مطرح شده توسط نمایندگان باعث افزایش هزینههای عمومی شود باید از طریق کاهش درآمد یا تأمین هزینه جدید تأمین شود. این در شرایطی است که بودجه تخصیصی به جامعه معلولان در دستگاهها و سازمانهای اجرایی به نحوی توزیع شده که تاکنون نتوانسته است کارایی لازم را داشته باشد و بهطور طبیعی اگر این بودجه در اختیار یک نهاد متولی مشخص قرار میگرفت هم کاهش هزینهها را داشتیم و هم در زمان بسیار کوتاه تری به اهداف موردنظر دست پیدا میکردیم.
او میافزاید: از طرفی بخشی از مشکلات موجود جامعه معلولان نیاز به منابع مالی جدیدی ندارد، بلکه مدیریت منابع و یکپارچگی درعملکرد میتواند بسیاری از این مطالبات را جامه عمل بپوشاند.
برخی از مطالبات معلولان از لایحه حذف شده است
با این همه این لایحه منتقدان زیادی هم دارد. انجمنهای معلولان معتقدند تعدادی از مطالبات آنها نادیده گرفته شده و بهتر است این ایرادات قبل از تصویب لایحه اصلاح شود. دکتر« کامران عاروان» مدیرعامل انجمن جامعه معلولان ایران با اشاره به اینکه این لایحه میتواند بسیاری از مشکلات معلولان در حوزههای اشتغال، بازنشستگی و توانبخشی را برطرف کند، میگوید: درحال حاضر معلولان از تغییرات لایحه ناراضی هستند، چرا که تعدادی از قوانین آن حذف شده است. او در خصوص قوانین تعدیل شده، میافزاید: بخشی از قوانین مربوط به مسائل بازنشستگی بوده است. یقیناً فردی که دچار معلولیت شدید است با فرد سالم متفاوت است. متأسفانه هماکنون بخشی را که در لایحه به کاهش سالهای بازنشستگی معلولان اشاره میکرد حذف کردهاند. عاروان با اشاره به اینکه به معلولان دراین لایحه کم لطفی شده است، میگوید: برای معلولیتهای شدید بلیت نیم بهای مترو درنظر گرفتهاند. این سؤال را باید از آنها پرسید، آیا معلول دارای ضایعه شدید میتواند سوار هواپیما، قطار و مترو شود؟
او با تأکید بر لزوم حمایت از معلولان متوسط در جامعه میافزاید: باید به این افراد که تعدادشان کم نیست توجه بیشتری شود تا دچار معلولیتهای شدید نشوند. در بخش دیگری از لایحه مقرر شده بود تا از معلولان مالیات گرفته نشود که این موضوع هم نادیده گرفته شد.
مدیرعامل انجمن جامعه معلولان ایران میگوید: در خصوص اشتغال برای معلولان مشاغل تلفنچی و اپراتور در نظر گرفته شده است. تعداد زیادی از معلولان با پشتکار فردی و بودجه بهزیستی توانستهاند تحصیلات تکمیلی را به بهترین شکل بگذرانند بنابراین چطور سازمان بهزیستی انتظار دارد این افراد به عنوان اپراتور در ادارات مشغول به کار شوند؟
او با اشاره به اینکه در لایحه تعیین شده تا نمایندگانی از انجمنهای معلولان بر وضعیت آن نظارت کنند، میافزاید: متأسفانه شورای نگهبان به این موضوع ایراد وارد کرده، درحالی که ما حق داریم به عنوان نماینده معلولان حق رأی داشته باشیم. از سوی دیگر ما انتظار داریم با توجه به شعار جهانی که میگوید« با ما برای ما تصمیم بگیرید»، مسئولان به این موضوع توجه کنند.
گسترش تسهیلات حمایتیبرای معلولان
«سهیل معینی»، مدیرعامل شبکه تشکلهای نابینایان و کم بینایان کشور نیز با اشاره به اینکه لایحه حمایت از معلولان دارای نقاط قوت بسیاری نسبت به قوانین قبلی است، میگوید: یکی از مشکلات قوانین قبلی نبود نهاد نظارتی بود. برهمین اساس شورایی برای رسیدگی و نظارت به لایحه معلولان پیشبینی شد اما متأسفانه شورای نگهبان اعلام کرد بجز قوه مجریه هیچ نهاد دیگری حق رأی در این شورا را نخواهد داشت.
معینی به افزایش سهم اشتغال معلولان در لایحه اشاره میکند و میافزاید: افزایش سهم اشتغال معلولان در نهادهای دولتی یکی از مزیتهای این لایحه محسوب میشود. همچنین توجه به تحصیل کودکان معلول، حمایت از خانوادههای معلولان، حمایتهای مشاورهای و مالی برای خانوادهها از تسهیلات جدیدی است که در لایحه برای معلولان پیشبینی شده است.
مکلف کردن شهرداری به مناسبسازی ساختمانها
یکی از مهمترین قوانینی که در لایحه به آن اشاره شده مکلف کردن شهرداریها و دهیاریها به مناسبسازی در ساختمانها در زمان صدور پروانه و پایان کار است. «حمیرا هدایتی » فردی که پس از زلزله رودبار برای همیشه ویلچر نشین شده است میگوید به خاطر مناسبسازی نشدن خانه اقوام و خانوادهاش نمیتواند با دیگران رفت و آمد کند. او میگوید: «دو سال است که به خانه برادر و خواهرم نرفته ام. کمتر خانهای پیدا میشود که شرایط ماندن یک معلول را داشته باشد.»
نظر شما